Skórne manifestacje chorób wątroby.(...)Wśród chorób tkanki łącznej, w których może dochodzić do uszkodzenia wątroby, wymieniane są przede wszystkim: układowy toczeń trzewny, twardzina układowa oraz guzkowe zapalenie tętnic. [b]Zmiany wątrobowe mogą występować w autoimmunologicznych zespołach twardzinopodobnych(..)
(...)Uszkodzenie wątroby u pacjentów z chorobami tkanki łącznej jest dobrze udokumentowane, lecz uważa się, że jest to zjawisko raczej rzadkie. Pomimo że zaawansowana choroba wątroby z jej marskością i niewydolnością rzadko występuje u pacjentów z chorobami tkanki łącznej, to jednak występowanie odchyleń biochemicznych, wskazujących na uszkodzenie wątroby, jest częste. Jako główną przyczynę schorzeń wątroby u pacjentów z chorobami tkanki łącznej wskazuje się najczęściej wcześniejsze leczenie lekami potencjalnie hepatotoksycznymi lub współistnienie wirusowego zapalenia wątroby. Jednakże nawet po bardzo uważnym wykluczeniu tych przyczyn, pozostaje zawsze pytanie, czy zakwalifikować pacjenta jako chorego z pierwotną chorobą wątroby i współistniejącym procesem autoimmunologicznym, wykrywalnym klinicznie i laboratoryjnie, czy też należy uznać go za chorego, mającego wątrobowe objawy uogólnionej choroby tkanki łącznej.(...)
(...)Jednakże najczęściej występującymi nieprawidłowościami związanymi z uszkodzeniem wątroby w chorobach tkanki łącznej są stłuszczenie wątroby i nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych. Wśród rzadszych powikłań wymienia się hiperplazję regeneracyjną guzkową, obliterację żyły wrotnej i nadciśnienie wrotne, żółciową marskość wątroby, a sporadycznie włóknienie wrotne z przebudową zrazika. Opisywano także naczyniowe choroby wątroby, na przykład zespół Budda-Chiariego. Badanie histologiczne może ujawnić wiele postaci przebiegającej subklinicznie choroby wątroby (...)
(...)Rozlane hiperpigementacje towarzyszą także innym chorobom autoimmunologicznym, najczęściej marskości żółciowej i twardzinie układowej. Twardzina jest chorobą o postępującym przebiegu. Chorzy na nią stanowią niejednorodną grupę, w której zarówno rozwój zmian skórnych, jak i narządowych przebiega z różną szybkością . Występujące już we wczesnym okresie choroby uszkodzenie naczyń krwionośnych prowadzi do gromadzenia w przestrzeni okołonaczyniowej pobudzonych komórek limfatycznych. Wydzielane przez zaktywowane limfocyty cytokiny indukują proces włóknienia poprzez pobudzenie fibroblastów do produkcji kolagenu i innych składników macierzy zewnątrzkomórkowej .
Niekiedy (u mniej niż 1% pacjentów) obserwuje się jednoczesne występowanie marskości wątroby i twardziny . Skóra ma kolor ciemnobrązowy, szczególnie w miejscach odsłoniętych. W marskości wątroby z przebarwieniami współistnieją świąd skóry, żółtaczka i kępki żółte. W twardzinie w zależności od jej rodzaju obecne są stwardnienia skóry, głównie twarzy i obwodowych części kończyn, znacznie rzadziej tułowia. Innymi cechami klinicznymi sklerodermii dotyczącymi skóry są teleangiektazje, złogi wapnia w skórze, objaw Raynauda i owrzodzenia troficzne dystalnych części ciała.
Istnieją doniesienia na temat występowania w przebiegu sklerodermii pierwotnego stwardniającego zapalenia dróg żółciowych (10). Aż u 80% chorych z pierwotną marskością żółciową mogą występować następujące schorzenia:
– zespół suchości (zespół Sjögrena) – 66%,
– twardzina lub choroba Raynauda – 20%,
– reumatoidalne zapalenie stawów – 10% .
W twardzinie układowej wątroba jest zwykle niezmieniona, chociaż może wystąpić niewielkiego stopnia zwłóknienie żył wrotnych oraz przewodów żółciowych . Jednakże nie ma żadnych dowodów, że zwłóknienie to jest skutkiem twardziny układowej. Może wystąpić krwawienie z przełyku. Obserwowane nieprawidłowości w wynikach testów wątrobowych prawdopodobnie odzwierciedlają zmiany we frakcjach białek osocza, które mogą występować w twardzinie układowej.
W różnicowaniu zmian twardzinowych z towarzyszącą hiperpigmentacją należy wziąć pod uwagę zespół POEMS (polineuropatia; organomegalia [powiększenie narządu] dotycząca wątroby, śledziony i węzłów chłonnych; zaburzenia endokrynne: impotencja, ginekomastia; białko M; zmiany skórne). Do zmian skórnych należą: przebarwienia, zgrubienie skóry, nadmierne owłosienie i naczyniaki.(...)
(...) Polekowe uszkodzenie wątroby. W patogenezie twardziny odgrywają rolę zarówno zaburzenia immunologiczne, prowadzące do immunologicznie uwarunkowanego włóknienia, jak i zaburzenia naczyniowe. W związku z tym, leczenie jest ukierunkowane na przeciwdziałanie stymulacji immunologicznej za pomocą leków przeciwzapalnych i immunosupresyjnych oraz na hamowanie procesu włóknienia, a różnice w postępowaniu zależą od tego, czy w konkretnym przypadku dominuje komponenta zapalna, naczyniowa, czy włóknienie . W leczeniu kolagenoz stosuje się często różnego rodzaju leki, które mogą spowodować uszkodzenie wątroby. Są to między innymi:
Chinidyna – już po podaniu pierwszej dawki leku może wystąpić toksyczne uszkodzenie wątroby, które najczęściej przybiera formę uszkodzenia komórek wątrobowych z ogniskową martwicą; znane są również wypadki uszkodzenia wątroby typu ziarniniakowego.
Prokainamid – wprawdzie rzadko powoduje uszkodzenie wątroby, opisywano jednak przypadki martwiczego, cholestatycznego i ziarniniakowego toksycznego uszkodzenia wątroby.
Werapamil, nifedypina – do cholestatycznego, martwiczego lub mieszanego uszkodzenia wątroby może dojść po 2-3 tygodniach od rozpoczęcia leczenia. W badaniu histopatologicznym stwierdza się obecność ciałek hialinowych Mallory'ego i ogólny obraz przypominający stłuszczenie poalkoholowe. Nifedypina jest blokerem kanału wapniowego, który działa rozluźniająco na mięśnie gładkie ścian naczyniowych. Podawanie go powoduje zmniejszanie częstości i nasilenia napadów Raynauda oraz lepsze ukrwienie palców, zapobiega także tworzeniu się owrzodzeń. Do objawów ubocznych należą: spadek ciśnienia, bóle głowy, tachykardia i czerwienienie twarzy (flushing).
Kaptopril – wystąpienie żółtaczki poprzedzają najczęściej objawy nadwrażliwości. Odstawienie leku prowadzi do szybkiego ustąpienia objawów wewnątrzwątrobowego zastoju żółci. Kaptopril jest inhibitorem ACE (angiotensin converting enzyme) i jest szczególnie skuteczny w twardzinie z ciężkimi zmianami nerkowymi i związanym z nimi nadciśnieniem tętniczym. Ratuje życie chorych w stanach kryzysowych, powoduje również poprawę owrzodzeń palców. Jego inne działania uboczne to leukopenia, białkomocz oraz dolegliwości jelitowe .
Enalapril – może powodować zapalenie wątroby lub wewnątrzwątrobowy zastój żółci w wyjątkowych przypadkach.
Amiodaron – w Europie często stosowany w chorobie niedokrwiennej i zaburzeniach rytmu serca. Może powodować fosfolipidozę wątroby.
Penicylina – uszkodzenie wątroby występuje w mechanizmie nadwrażliwości i może przebiegać zarówno w postaci martwiczej, jak i cholestatycznej.(...)
Wykorzystano fragmenty związane z twardziną ze
źródła