Dieta polimeryczna

[Iwona]

Żywienie w okresie zaostrzenia

Okres zaostrzenia choroby charakteryzuje się nasilonymi dolegliwościami bólowymi brzucha, często zwiększoną ilością wypróżnień, czasami z domieszką krwi, osłabieniem, utratą masy ciała, brakiem apetytu z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami oraz podwyższoną temperaturą ciała. Zazwyczaj w takich sytuacjach lekarze intensyfikują leczenie farmakologiczne, jednak należy dodatkowo odciążyć jelito, tak, aby umożliwić mu prawidłową regenerację. Składniki pokarmowe dostarcza się w formie dojelitowej lub pozajelitowej. Takie żywienie powinno trwać od 2 do 4 tygodni,
co zazwyczaj jest wystarczającym okresem czasu do uzupełnienia składników pokarmowych. Jeśli jednak nie uzyskujemy oczekiwanej poprawy, leczenie takie można prowadzić odpowiednio dłużej. Zawsze należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu pacjenta. Do picia zaleca się płyny klarowne (woda, słaba herbata). Soki owocowe, zwłaszcza z owoców cytrusowych, mocna kawa i mocna herbata, są w tym czasie źle tolerowane, ponieważ pobudzają jelito do czynności skurczowej, nasilając tym samym dolegliwości. W zależności od aktywności choroby, przy jej niskiej aktywności dieta może być zwykła, ewentualnie wzbogacona preparatami bezresztkowymi, polimeryczna. Podczas zaostrzeń o umiarkowanym nasileniu, do diety wprowadzane są preparaty bezresztkowe oraz dieta elementarna i półelementarna. W ciężkim stanie pacjenta wskazana jest dieta półelementarna lub elementarna oraz żywienie pozajelitowe. Często pacjent musi mieć także dodatkowo uzupełniane inne niedobory pokarmowe (sole mineralne, witaminy, tłuszcze, białka)

Tekst: Dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik



Żywienie dojelitowe

Jest to żywienie prowadzone drogą doustną lub przez zgłębnik, założony przez nos do żołądka lub jelita cienkiego. W oparciu o badania naukowe oceniono, że żywienie dojelitowe ma podobne efekty jak pozajelitowe, dlatego jest ono aktualnie bardziej zalecane. Największą korzyścią dla pacjenta jest to, że nie dochodzi do zaniku kosmków jelitowych, będących strukturami odpowiedzialnymi za wchłanianie jelitowe i produkcję niektórych enzymów trawiennych. Problemem u pacjentów otrzymujących żywienie pozajelitowe jest zanik kosmków występujący już po 10 dniach leczenia, co następnie wymaga odpowiedniego powrotu do prawidłowej diety. Podczas żywienia dojelitowego problem ten nie występuje, ponieważ błona śluzowa otrzymuje wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Jest to także żywienie bardziej naturalne, tańsze, bezpieczniejsze dla chorego, zbilansowane (pokrywa całkowicie zalecane zapotrzebowanie dobowe na składniki pokarmowe) oraz pozwala na szybszy i łatwiejszy powrót do normalnego żywienia. Taki sposób żywienia może być także prowadzony w warunkach domowych, po konsultacji z dietetykiem i lekarzem (także w Polsce).

W żywieniu dojelitowym stosowane są różnego rodzaju preparaty płynne. Ich stosowanie wiąże się zawsze z odpowiednimi warunkami przechowywania i ich przyjmowania. Raz otwarty pojemnik powinien być zużyty w przeciągu 12 godzin, jeśli znajduje się
w temperaturze pokojowej. Preparaty żywieniowe należy przechowywać w lodówce, jednak nie wolno ich spożywać zimnych. Po wyjęciu z lodówki powinno się odczekać około 15 min, a następnie bardzo powoli popijać małymi łykami. Początkowo nie powinno się przekraczać ilości 300-500 ml/dobę, po kilku dniach ilość odżywki można stopniowo zwiększać. Zawsze należy pić małymi łykami, powoli. Zalecane są preparaty pozbawione błonnika, laktozy i karagenu (substancja żelująca z alg, mogąca podrażniać jelito), pokrywające zalecane zapotrzebowanie dobowe w zakresie wszystkich składników diety (energia, białko, kwasy tłuszczowe, węglowodany, witaminy, mikroelementy).

W żywieniu dojelitowym stosowana jest:

* Dieta polimeryczna – preparaty zawierają białko długołańcuchowe w naturalnej, niestrawionej formie (białka mleka, mięsa, soi, węglowodany złożone oraz tłuszcze w postaci trójglicerydów o średniej lub długiej długości łańcucha – MCT, LCT), jest zbilansowana, pokrywa całkowite zapotrzebowanie dobowe, nie zawiera błonnika, ma przyjemny smak. Ze względu na strukturę białek może być trudno przyswajalna, nie nadaje się dla chorych z zaburzeniami trawienia i wchłaniania. Przykładem są dostępne w aptece bez recepty Nutridrinki oraz sprzedawane na receptę Nutrison (Fibre, Standard, Pediatric), Ensure, Ensure Plus, Salvimulsin MCT, Enrich, Osmolite