Fizykoterapia

Metody fizjoterapeutyczne.
Polecane ośrodki i specjaliści.
Porady praktyczne.

Fizykoterapia

Postprzez Margaret74 » N cze 06, 2010 16:00

FIZYKOTERAPIA

Fizykoterapia obejmuje leczenie różnymi formami medycyny fizykalnej takimi jak prądy różnej częstotliwości, polem magnetycznym, laserem, ultradźwiękami,światłem UV, IR oraz widzialnym, a także zimnem (krioterapia) i ciepłem (termoterapia) oraz balneoterapia i wodolecznictwo.
W zależności od stosowanych metod fizycznych wyróżnia się:

1.Ciepłolecznictwo - polegające na wykorzystaniu energii cieplnej doprowadzanej w różnych formach do organizmu. Odczyn miejscowy polega na rozszerzeniu naczyń krwionośnych (głównie tętniczych) i limfatycznych oraz zwiększeniu przepływu krwi (przekrwienie). Prowadzi to do zmniejszenia dolegliwości bólowych i lepkości płynu stawowego, rozluźnienia mięśni, a w przewlekłych stanach zapalnych do złagodzenia objawów. Odczyn ogólny polega na przegrzaniu organizmu, w wyniku czego dochodzi do zmian w licznych układach i narządach (termoregulacyjnym, wodno-elektrolitowym, oddechowym i wydzielniczym). Gdy pragniemy uzyskać ściśle określony stopień przegrzania, stosujemy nośniki ciepła z grupy peloidów zawierających składniki organiczne (fango) lub organiczne (borowina). Podobne działanie wykazują okłady z parafiny lub mieszanek z jej zawartością (parafango). W ciepłolecznictwie wykorzystuje się również działanie gorącego powietrza, pary (w łaźni suchej, szafkowej lub rzymskiej oraz saunie) lub wody.
Ciepłolecznictwo stosuje się w leczeniu chorób reumatycznych, zwyrodnieniowych, przykurczów i zespołów bólowych. Przeciwwskazaniami są: obrzęki, skłonności do krwawień, nowotwory, zapalenia, nadwrażliwość na wysoką temperaturę, owrzodzenia podudzi, zaawansowane choroby układu sercowo-naczyniowego, stany zapalne, ostra faza zapalenia tkanek okołostawowych.
Zaletą ciepłolecznictwa jest możliwość jego kojarzenia z kinezyterapią. Ponieważ wiele zabiegów ciepłolecznictwa jest proste do wykonania, mogą być z powodzeniem przeprowadzane w warunkach domowych (np. z dodatkiem ziół).

2. Krioterapię, która polega na aplikowaniu niskich temperatur w postaci: kąpieli w naczyniach z kostkami lodu, okładów woreczkami z lodem, spryskiwania środkami zamrażającymi (chlorek etylu), nadmuchiwania zimnym powietrzem. Można także stosować uogólnioną krioterapię. Początkowo dochodzi do skurczu drobnych naczyń krwionośnych, a następnie reaktywnego przekrwienia, zmniejszenia napięcia mięśni i działania przeciwbólowego. Wskazaniami do krioterapii są zapalenia stawów, tkanek okołostawowych, kaletek i przyczepów mięśni, przewlekłe zespoły bólowe oraz stany po zabiegach operacyjnych.
Przeciwwskazania to: nadwrażliwość na zimno, objaw Raynauda, zapalenie naczyń krwionośnych, nerek i pęcherza moczowego, krioglobulinemia oraz zaawansowane postacie chorób układu sercowo-naczyniowego.

3. Światłolecznictwo - wykorzystuje się w nim promieniowanie: podczerwone, widzialne oraz nadfioletowe (w tym naturalne światło słoneczne). Promieniowanie podczerwone powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, zmniejsza napięcie mięśni, łagodzi dolegliwości bólowe oraz zwiększa przemianę materii. Im jego promienie są krótsze, tym głębiej penetrują tkanki. Promienie podczerwone wykorzystywane są w leczeniu przewlekłych i podostrych stanów zapalnych, zespołów bólowych i nerwobólów oraz przed masażem, redresjami i jontoforezą. Promieniowanie nadfioletowe wpływa korzystnie na gojenie się złamań, przemiany cholesterolu, puryn i białek, oddziałuje na układ krążenia, krwiotwórczy, oddechowy i wewnątrzwydzielniczy oraz krew. Skóra poddana takiemu promieniowaniu jest mniej podatna na zakażenia, dlatego stosuje się je w leczeniu trudno gojących się ran, owrzodzeń i odleżyn. Światło słoneczne (helioterapia) wykorzystywane jest w leczeniu gruźlicy, przewlekłych stanów zapalnych stawów, nieżytów dróg oddechowych, łuszczycy, zaburzeniach gojenia kości u dzieci.
Zachęcające wyniki uzyskano stosując naświetlania UVA 1 (340–400 mm). Pojedyncza zalecana dawka waha się od 20 do 30 J/cm2. Średnio stosuje się 3–4 zabiegi tygodniowo przez około 8–12 tygodni bądź codziennie w dawce 0,25–0,4 J/cm2 przez 3–8 tygodni. Łączna dawka nie powinna przekraczać 600–800 J/cm2.Naświetlanie UVA stymuluje enzymy proteolityczne, powodując fibrynolizę. Efekt terapeutyczny związany jest również z pobudzeniem czynnościowym i ze wzrostem liczby komórek CD 34+ w skórze poddanej naświetlaniom.
Naświetlania można łączyć z miejscowym stosowaniem psoralenów (tzw. kąpiele PUVA – psoralen plus ultraviolet light of A). Naświetlania prowadzi się po uprzedniej 20–minutowej kąpieli w 8-metoksypsoralenie (emulsja w/o w stężeniu 0,001–0,0025%) bądź po aplikacji psoralenu w kremie .Korzystne wyniki terapeutyczne opisano po stosowaniu tzw. terapii fotodynamicznej, polegającej na nakładaniu na ogniska twardzinowe 3% kwasu deltaaminolewulinowego
w żelu na 6 godzin, przy czym miejsca te są całkowicie chronione przed światłem. Po 6 godzinach naświetla się je światłem niespolaryzowanym w dawce 10 J/cm2, za pomocą lampy o mocy 40 mW/cm2.
Częstym objawem niepożądanym jest przejściowe przebarwienie skóry . Metoda ta nie Metoda ta nie jest powszechnie zalecana.

4.Elektrolecznictwo - polegające na wykorzystaniu do celów leczniczych prądu stałego oraz prądów impulsowych małej (do 1000 Hz), średniej ( 1000-300 000 Hz) i wysokiej (powyżej 300 000 Hz) częstotliwości. Prąd stały (galwaniczny) używany jest w zabiegach galwanizacji, jontoforezy oraz kąpielach wodno-elektrolitowych. W czasie galwanizacji pod anodą dochodzi do zmniejszenia pobudliwości nerwu, a pod katodą do przekrwienia. Galwanizację stosuje się w leczeniu: nerwobólów, przewlekłych zapaleń korzeni i splotów nerwowych, choroby zwyrodnieniowej, dyskopatii, porażeń wiotkich, zaburzeń krążenia obwodowego, opóźnionego zrostu kości długich.

5.Jontoforeza (jonoforeza) polega na wprowadzeniu do tkanek, za pomocą pola elektrycznego, działających leczniczo jonów w postaci elektrolitu. Należą do nich środki przeciwbólowe (ksylokaina), przeciwzapalne (hydrokortyzon, diklofenak, kwas salicylowy) lub rozszerzające naczynia (histamina, acetylocholina). Jonoforeza ma zastosowanie w leczeniu przykurczów torebkowych, ścięgnistych i więzadłowych, blizn, oparzeń, zaburzeń naczynioruchowych, zespołu Sudecka, opóźnionego zrostu kości, zapaleń okołostawowych, zaburzeń ukrwienia.

6.Kąpiele elektryczno-wodne są zabiegami, w których część lub całe ciało znajduje się w kąpieli wodnej i poddane jest działaniu prądu stałego. Kąpiele komorowe odbywają się w wanienkach ceramicznych, w których umieszczone są kończyny chorego. Stosowane są one w leczeniu zapaleń wielonerwowych, nerwobóli, niedowładów, zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających, zaburzeń ukrwienia obwodowego. Kąpiele całkowite wykonuje się w leczeniu zespołów bólowych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i nerwobólów.

7.Prądy o małej częstotliwości o różnym przebiegu (najczęściej złożone z impulsów o przebiegu prostokątnym, trójkątnym, po wyprostowaniu prądu sinusoidalnie zmiennego) wykorzystuje się do stymulacji mięśni i nerwów oraz w diagnostyce.

Prądy diadynamicznepowstają w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego, wykazują działanie przeciwbólowe i przekrwienne (w tkankach uwalniane są substancje histaminopodobne). Znalazły one zastosowanie w leczeniu zespołów bólowych w przebiegu choroby zwyrodnieniowej, nerwobólów (np. splotu ramiennego, nerwów międzyżebrowych), rwy kulszowej, zapaleń okołostawowych (stawu łokciowego i barkowego), obrzęków, zaników mięśni z niedoczynności.

Prądy o średniej częstotliwości wykorzystywane są samodzielnie lub jako prądy interferencyjne (Nemeca). Powodują one działanie przeciwbólowe, pobudzają skurcze mięśni szkieletowych, rozszerzają naczynia krwionośne, usprawniają procesy odżywcze i przemiany materii. Ich zaletą jest możliwość oddziaływania na duże objętości tkanek. Wskazania do ich stosowania są podobne jak prądów o małej częstotliwości.

Drgania elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości powodują wytwarzanie ciepła. W terapii wykorzystuje się prądy d'Arsonvala oraz pole elektryczne i magnetyczne w diatermi krótko- i mikrofalowej. Prądy d'Arsonvala, które działają na naczynia krwionośne oraz zakończenia nerwowe skóry, znalazły zastosowanie w leczeniu nerwobólów, zaburzeń czucia, odmrożeń, nerwicy wegetatywnej, bezsenności. Diatermię krótkofalową wykorzystuje się w terapii ostrych i podostrych stanów zapalnych i bólowych. Terapia polem magnetycznym o wysokiej częstotliwości polega na jego wpływie na potencjał elektryczny błon komórkowych. Działa ono przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo oraz przyspiesza wchłanianie krwiaków. Wykorzystywane jest w leczeniu ran, owrzodzeń troficznych, zapaleń.

8.Ultradźwięki (o częstotliwości większej od 20 kHz) zwiększają przepuszczalność błon komórkowych, usprawniają oddychanie tkankowe, pobudzają przemianę materii, sprzyjają powstawaniu związków aktywnych biologicznie, wpływają na enzymy ustrojowe, zmieniają strukturę koloidów tkankowych oraz odczynu tkanek na zasadowy. W terapii wykorzystywane jest ich działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, obniżające napięcie mięśni, rozszerzające łożysko naczyniowe, hamujące na układ współczulny, przyspieszające wchłanianie tkankowe, wyzwalające aktywne biologicznie substancje histaminopodobne. Stosowane są w leczeniu zespołów bólowych, choroby zwyrodnieniowej stawów, zapaleń okołostawowych, nerwobólów, nadmiernego bliznowacenia, przykurczu Dupuytrena, owrzodzeń troficznych i odleżyn.

9.Wodolecznictwo (hydroterapia) polega na wykorzystywaniu w terapii wody. Najczęściej stosowanymi zabiegami leczniczymi są kąpiele (zimne, ciepłe, parowe, wirowe), natryski, polewania, zmywania, nacierania, okłady. Wykorzystywane są w leczeniu chorób narządu ruchu i układu nerwowego, wad postawy, otyłości, stanów zapalnych stawów i tkanek okołostawowych, nerwobólów, zmian pourazowych, porażeń oraz przykurczów ścięgien, stawów i mięśni.

10.Masażeznajdują zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób narządu ruchu. Wyróżnić można masaż: klasyczny, w środowisku wodnym, przyrządowy i specjalistyczny (łącznotkankowy, wibracyjny, okostnowy, segmentarny).

11.Akupunktura i inne metody refleksoterapii polegają na oddziaływaniu na biologicznie aktywne punkty. Może ono być mechaniczne (mikronakłuwanie, masaż punktowy, palcowy i wibracyjny oraz terapia próżniowa), elektryczne, termiczne (przyżeganie, działanie zimnem), może polegać na na
promienianiu laserem i promieniami ultrafioletowymi lub podawaniu preparatów leczniczych.

12.Balneoterapia, czyli leczenie uzdrowiskowe, zakłada kompleksowe, kilkutygodniowe postępowanie polegające na kinezy-, fizyko-, psycho- oraz farmakoterapii. Prowadzone jest ono w innym środowisku niż to, w którym chory stale zamieszkuje lub pracuje. W czasie leczenia wykorzystuje się klimat, wody, gazy, peloidy, a nawet krajobraz charakterystyczny dla danej miejscowości. Balneoterapia stanowi kontynuację leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego.
ŻRÓDŁO

ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
Zaopatrzenie ortopedyczne stosuje się w profilaktyce oraz leczeniu chorób narządu ruchu i nie powinno upośledzać czynności zdrowych mięśni i stawów. Jest ono wykonywane w zakladach ortopedycznych wielokrotnie na specjalne zamówienie. W czasie używania aparatów ortopedycznych konieczna jest stała kontrola prawidlowego spelniania przez nie funkcji oraz stanu skóry. Ma to zwlaszcza istotne znaczenie u dzieci, u których postępy leczenia i szybki wzrost często zmuszają do zmiany rodzaju i wielkości stosowanych ortez.
Aparaty ortopedyczne dzielimy na: unieruchamiające, stabilizujące, odciążające, korekcyjne i specjalne. A p a r a t y u n i e r u c h a m i aj ą c e spelniają podobną rolęjak opatrunki gipsowe, lecz są lżejsze, możnaje usuwać do ćwiczeń i łatwo utrzymać ich czystość. Zaliczamy do nich tutory ze skóry i tworzyw sztucznych, aparaty szynowo-opaskowe na kończyny górne i dolne. A p a r a t y s t a b i l i z uj ą c e stosowane są: w czasie doleczania po zabiegach operacyjnych, leczeniu zachowawczym (np. porażeń . wiotkich i spastycznych). Najczęściej wykorzystywane są aparaty szynowo-opaskowe z zablokowaniem zgięcia podeszwowego stopy, orteza szynowo-opaskowa na calą kończynę dolną z zamkiem zapadkowym na kolano, ortezy dynamiczne. A p a r a t y o d c i ą ż a j ą c e powodują odciążenie masy ciala dzialającej na narząd ruchu. Najczęściej stosowane są modyfikacje szyny Thomasa, np. w leczeniu choroby Perthesa. Aparaty korekcyjne korygują oś kończyny i znieksztalcenia, przeciwdziałają przykurczom, wspomagają przeszczepione lub oslabione mięśnie (np. aparat korygujący opadanie stopy przy porażeniu nerwu strzalkowego). A p a r a t y s p e cj a l n e stosowane są do różnych celów: szyna Koszli, uprzęż Pavlika w leczeniu dysplazji stawu biodrowego, szyna St. Germain w leczeniu stopy końsko-szpotawej. Zaliczamy do nich ponadto ortezy bioelektryczne, pneumatyczne.
Gorsety ortopedyczne w zależności od funkcji możemy podzielić na:
- unieruchamiające kręgoslup szyjny (Campa), szyjno-piersiowy (Florida), piersiowy (Jevetta), lędźwiowy (Hohmanna);
- k o r e k c yj n e (Blounta, Milwaukee, Boston), które stosowane są np. w leczeniu skolioz.
Do stabilizacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa wykorzystywane są również sznurówki i pasy ortopedyczne (np. w przewleklych dyskopatiach, zmianach zwyrodnieniowo-znieksztalcających).

Kołnierze ortopedyczne (np. Cąmpa, Schanza, Florida) pozwalają na unieruchomienie kręgoslupa szyjnego i stosowane są w różnych modyfikacjach (miękkie, sztywne) w leczeniu niestabilności, dyskopatii, zespolów korzeniowych oraz po urazach.
Osobną grupę zaopatrzenia stanowią protezy ortopedyczne, których celemjest odtworzenie przynajmniej części utraconej funkcji kończyny (np. po amputacji). Obecnie mają one coraz nowocześniejsze układy elektroniczne, które umożliwiają sterowanie ich ruchami przez zmiany napięcia mięśni. Niekiedy protezy stosowane są z powodów kosmetycznych. Wartość protezy zależy od wlaściwości kikuta, dopasowania leja oraz nadania kończynie właściwej osi statycznej. Najbardziej przydatne do protezowania są kikuty po odjęciach nie powikłanych zakażeniem oraz bez zaburzeń ukrwienia. Najczęstszymi powikłaniami po protezowaniu są bolesność, niedokrwienie i nerwiaki kikuta. Kikut kończyny przed zaprotezowaniem powinien zostać odpowiednio przygotowany. Polega ono na bandażowaniu, ochronie skóry, ćwiczeniach mięśni wladających kikutem oraz zapobieganiu jego przykurczom (często występują w krótkich kikutach). Następnie kikut zaopatruje się w protezy ćwiczebne, a po jego uformowaniu w ostateczne.
Obuwie ortopedyczne zalecane jest osobom, które z różnych powodów nie mogą nosić obuwia fabrycznego. Wykorzystywane jest ono do celów:
- profilaktycznych dla zapobiegania zniekszta1ceniom;
- korygujących - poprawiają znieksztalcenie (np. stopy, kolana) lub stosowane są w doleczaniu po zabiegach operacyjnych;
- wyrównania skrócenia kończyny dolnej.
Wkładki ortopedyczne są to plytki ze skóry lub tworzyw sztucznych umieszczane w obuwiu chorego. Wykorzystuje się je dla korekcji zniekształceń stóp, odciążania bolesnej okolicy, wyrównywania długości kończyn i uzupelniania ubytków anatomicznych przodostopia. Obecnie odstępuje się od powszechnego ich stosowania w leczeniu plaskostopia, ponieważ dlugotrwały ucisk może upośledzać funkcję mięśni wewnętrznych stóp. Przydatność zachowaly wkładki supinujące w leczeniu koślawości kolan oraz wiotkich stóp plasko-koślawych u dzieci. Wkładki odciążające stosuje się głównie u dorosłych celem lepszego rozlożenia nacisków w obrębie podeszwy lub odciążenia bolesnych okolic, zwłaszcza pięty i głów kości śródstopia.
źródło
Avatar użytkownika
Margaret74
 

Postprzez » N cze 06, 2010 16:00

 

Re: Fizykoterapia

Postprzez Margaret74 » Wt lip 27, 2010 12:59

Trochę więcej o

Jonoforeza-zastosowanie w medycynie!

Jonoforezą lub jontoforezą nazywa się zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo. Do jonoforezy mogą być zatem używane tylko związki chemiczne ulegające dysocjacji elektrolitycznej. Związki chemiczne mające tę właściwość nazywa się elektrolitami. Zbyt rzadko korzystamy z dobrodziejstw dla naszego zdrowia jakie możemy uzyskać dzięki fizykoterapii, dlatego zapoznajmy się w jakich schorzeniach jest wskazana jonoforeza:…..

Jakie są podstawowe wskazania do jonoforezy?

Jonoforeza jodu: blizny, przykurcze bliznowate.
Jonoforeza wapnia: stany zapalne gałki ocznej, obwodowe zaburzenia naczynioruchowe, zespół Sudecka, utrudniony zrost kości.
Jonoforeza cynku: przyżeganie trudno gojących się owrzodzeń, drożdżyca paznokci.
Jonoforeza prokainy lub lidokainy: nerwobóle, zespół rwy kulszowej, bóle głowy, zaburzenia wymowy, dychawica oskrzelowa. Jonoforeza histaminy: samorodna sinica kończyn, odmroziny, zespół bólowy rwy kulszowej, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, owrzodzenia troficzne.
Jonoforeza epinefryny: stany zapalne gałki ocznej, wspólnie z lidokainą lub prokainą w leczeniu stanów bólowych. Jonoforeza antybiotyków: bakteryjne stany zapalne skory i tkanek miękkich.
Jonoforeza hydrokortyzonu lub preparatu Solu-Dacortin: stany zapalne skóry, tkanek miękkich, drobnych stawów i pochewek ścięgnistych, stany zapalne gałki ocznej.
Jonoforeza tolazoliny: zaburzenia w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia ukrwienia obwodowego.

Przeciwskazania: nie odbiegają w zasadzie od przeciwwskazań do stosowania innych zabiegów elektroleczniczych. Pamiętać jednak należy, że jony działające korzystnie w schorzeniu podstawowym mogą być przeciwwskazane ze względu na współistniejące inne schorzenia. Wskazania i przeciwwskazania do jonoforezy ustala lekarz.
Jakie roztwory leków używane są do jonoforezy? Jodek potasu, chlorek wapnia, siarczan cynku, chlorowodorek prokainy, chlorowodorek lidokainy, chlorowodorek histaminy, chlorowodorek epinefryny, penicylina – sól sodowa lub potasowa, siarczan streptomycyny, siarczan neomycyny, hydrokortyzon i tolazolina.
Wnikanie jonów do skory w trakcie jonoforezy zostało udowodnione przed wielu laty przez francuskiego uczonego Leduca, który w tym celu przeprowadził następujące doświadczenie. Na pozbawionych sierści bokach dwóch królików umocował elektrody z podkładami, włączając zwierzęta szeregowo w obwód prądu stałego. U pierwszego królika jeden z podkładów nasycił roztworem cyjanku potasu, dysocjującego na trujący anion cyjankowy i kation potasowy, pozostałe zaś podkłady znajdujące się na skórze obu zwierząt zwilżył wodą. Włączenie zwierząt w obwód prądu w taki sposób, że elektroda z podkładem nasyconym cyjankiem potasu była połączona z biegunem dodatnim prądu, nie powodowało u nich żadnych skutków ujemnych. Połączenie natomiast tej elektrody z biegunem ujemnym spowodowało padnięcie pierwszego królika, podczas gdy drugi pozostawał żywy. Jest to zrozumiałe, bo w pierwszym wypadku z podkładu zwilżonego roztworem cyjanku potasu do skóry pierwszego zwierzęcia wnikały jony potasowe, nie mające trujących właściwości, w drugim zaś wnikały trujące jony cyjankowe. Drugie zwierzę pozostało żywe, ponieważ w żadnym z wymienionych dwóch wypadków nie podlegało ono działaniu jonów trujących. Podobne doświadczenie przeprowadził Leduc z zastosowaniem roztworu siarczanu strychniny, w którym trujące właściwości wykazują kationy strychniny. Dalszych przekonywujących dowodów wnikania do skóry jonów w czasie jonoforezy dostarczyły doświadczenia, w których użyto roztworów zawierających jony pierwiastków promieniotwórczych. Doświadczenia te pozwoliły prześledzić mechanizm wnikania jonów do skóry oraz ustalić miejsca, w których się one gromadzą i skąd zostały odprowadzone w głąb organizmu. Ustalono, że jony wprowadzone do skory droga jonoforezy gromadzą się w niej na granicy naskórka i skóry właściwej, w pobliżu powierzchownej sieci naczyń krwionośnych skóry, skąd zostają odprowadzone z prądem krwi w głąb ustroju. Stwierdzono również, że jony wnikają do skóry drogą wykazującą najmniejszy opór dla prądu elektrycznego, a mianowicie przez ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych.
http://www.roik.pl/jonoforezazastosowanie-w-medycynie/


Oddziaływanie jonoforezy z jodku potasu i impulsowego pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości w leczeniu zachowawczym zespołu cieśni kanału nadgarstka

Agnieszka Dakowicz1*, Irena Rutkowska1, Piotr Adrian Klimiuk2, Robert Latosiewicz1, Andrzej Niewiński1



Wstęp: Zespół cieśni kanału nadgarstka jest najczęściej spotykaną neuropatią z ucisku. Celem niniejszej pracy była ocena skuteczności pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości skojarzonego z jonoforezą z jodku potasu w leczeniu pacjentów z idiopatycznym zespołem cieśni kanału nadgarstka (zckn).

Materiał i metody Badania prowadzono metodą prospektywną na grupie 30 pacjentów w wieku od 32 do 75 lat, z potwierdzonym w badaniu EMG jednostronnym zckn, leczonych ambulatoryjnie w Klinice Rehabilitacji AM w Białymstoku. Pacjenci ze względu na nasilenie objawów zostali podzieleni na trzy grupy wg Withleya i McDonnela (grupa I, II i III z odpowiednio najmniej nasilonym, pośrednim i zaawansowanym stopniem schorzenia). Oceny wyników dokonano na podstawie badania subiektywnego (charakter bólu: dzienny/nocny, natężenie bólu w wizualnoanalogowej skali bólu VAS i charakter dzienny/nocny parestezji) oraz badania klinicznego (test Phalena, Tinnela, opaskowy, dyskryminacyjnego czucia). Oceniano również istnienie zaników mięśniowych oraz mierzono siłę chwytu ręki. W leczeniu stosowano dwie serie po 10 równoczesnych zabiegów jonoforezy z 1% jodku potasu (15 ml na zabieg; prąd galwaniczny o natężeniu do 5 mA; powierzchnia elektrody czynnej 50 cm2; czas zabiegu 20 min) oraz impulsowego pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości (czas impulsu 60 µs; częstotliwość 160 Hz; moc 500W; czas zabiegu 10 min). Pomiędzy seriami stosowano dwutygodniową przerwę.

Wyniki: W wyniku zastosowanego leczenia uzyskano istotne zmniejszenie zgłaszanych dolegliwości bólowych ocenianych w skali VAS u wszystkich badanych (p<0,001). W grupie I i II stwierdzono zmniejszenie liczby pacjentów zgłaszających występowanie parestezji w dzień i w nocy (we wszystkich przypadkach p<0,001). W grupie III zmiana ta nie była znamienna statystycznie. Zmniejszenie liczby pacjentów z dodatnim testem Phalena stwierdzono w grupie I i II (p<0,001). Zmniejszenie liczby pacjentów z dodatnim testem Tinnela, dodatnim testem opaskowym i testem dyskryminacyjnym stwierdzono jedynie w grupie II (odpowiednio: p<0,05, p<0,01 i p<0,001). Zmiany wymienionych parametrów oceny w grupie I i III nie osiągnęły znamienności statystycznej. W trakcie leczenia nie obserwowano wzrostu siły mięśniowej w żadnej z badanych grup.

Wnioski: Zastosowanie skojarzonych zabiegów pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości w połączeniu z jonoforezą z jodku potasu powoduje zmniejszenie dolegliwości w ocenie subiektywnej i poprawę obiektywnych wykładników klinicznych u pacjentów z idiopatycznym zespołem cieśni kanału nadgarstka.

WPROWADZENIE

Ucisk nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka tj. zespół cieśni kanału nadgarstka (zckn) jest najczęściej występującym zespołem usidlenia nerwu pośrodkowego (1). Zespół ten uważany jest za najczęstszą neuropatię kończyny górnej (2). Istotą tego schorzenia jest zaburzenie prawidłowych stosunków między objętością struktur przebiegających przez kanał nadgarstka a pojemnością tej przestrzeni (3). W etiologii choroby dominuje mechanizm ucisku i częściowego niedokrwienia nerwu pod troczkiem zginaczy. Towarzyszy temu stan zapalny i zaburzenia transportu aksonalnego. Przy przedłużającym się ucisku pojawiają się zmiany niedokrwienne, które mogą powodować obumarcie aksonów i zaniki mięśniowe (4). Zespół ten spotykany jest u około 1,5% populacji Polski (5) i występuje częściej u kobiet (6).We wczesnym okresie zckn dolegliwości mają charakter subiektywny w postaci okresowo pojawiającego się bólu i parestezji, które nasilają się podczas snu. Często budzą chorego wielokrotnie podczas snu prowadząc do istotnych zaburzeń snu – stąd łacińska nazwa brachialgia paraesthetica nocturna. Tego rodzaju dolegliwości mogą występować wielokrotnie w czasie nocy, prowadząc do istotnych zaburzeń snu. Rano, po przebudzeniu, wykonywanie pierwszych czynności jest utrudnione z powodu uczucia niesprawności oraz sztywności ręki (7).

Pacjenci z zckn zwracają uwagę na występowanie bądź nasilanie się dolegliwości pod wpływem czynników prowokujących, takich jak: wykonywanie czynności wymagających naprzemiennych ruchów zginania i prostowanie nadgarstka, długotrwałe utrzymywanie rąk w tej samej pozycji. Ulgę pacjentowi przynosi potrząsanie, naprzemienne prostowanie i zginanie ręki. Początkowy okres choroby z objawami subiektywnymi może trwać nawet kilka lat. W bardziej zaawansowanym stadium zckn oprócz stałego bólu, parestezji, pojawiają się też zaniki mięśniowe oraz występuje utrata sprawności funkcjonowania ręki i nadgarstka (8, 9, 10, 11).

U chorych z zckn obserwuje się znamienny wzrost ciśnienia spoczynkowego w kanale nadgarstka po stronie chorej, w porównaniu ze zdrową ręką (10). W zespole cieśni kanału nadgarstka stwierdza się prawidłowe lub nieznaczne zwolnienie przewodzenia czuciowego w odcinku od palca do dłoni, wyraźne zwolnienie przewodzenia impulsów w odcinku nerwu pośrodkowego przechodzącym przez kanał nadgarstka i prawidłowe lub nieznaczne zwolnienie przewodzenia impulsów w odcinku nadgarstek – łokieć w badaniu EMG (11). Przedłużenie powyżej 4 m/s przewodnictwa ruchowego i powyżej 3,5 m/s przewodnictwa czuciowego uważane jest przez niektórych autorów za wskazanie do leczenia operacyjnego (12).

O ile efekty leczenia operacyjnego są już dobrze udokumentowane w dostępnej literaturze, to dotyczące skuteczności leczenia zachowawczego, zwłaszcza z zakresu fizykoterapii są nadal skromne.

W dostępnym piśmiennictwie można znaleźć doniesienia dotyczące leczenia zachowawczego zckn z zastosowaniem metod fizjoterapeutycznych, zarówno w postaci pojedynczych zabiegów (13, 14, 15, 16, 17) jak i terapii skojarzonej (18, 19, 20, 21, 22, 23). Pojawiły się też nieliczne informacje z zakresu medycyny niekonwencjonalnej (24, 25). Nie odnaleziono natomiast w dostępnej literaturze prac na temat zastosowania w leczeniu zckn pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości w skojarzeniu z jonoforezą z jodku potasu. U podstaw metodologicznych takiej terapii leży działanie przeciwbólowe pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości, jak również jego efekt przeciwzapalny oraz przeciwobrzękowy. Natomiast zastosowanie przezskórnej terapii lekowej w postaci jonoforezy z jodku potasu uzasadnia pozytywny wpływ anionu jodowego na tkankę włóknistą, będącą głównym składnikiem więzadła poprzecznego nadgarstka. Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ samego prądu na zmianę progu pobudliwości i zdolność przewodzenia impulsów w nerwie obwodowym (26).

Toteż celem niniejszej pracy było określenie skuteczności jonoforezy z jodku potasu i pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości w leczeniu zachowawczym zespołu cieśni kanału nadgarstka.

MATERIAŁ I METODY

Charakterystyka badanych

Badania prowadzono metodą prospektywną w Klinice Rehabilitacji AM w Białymstoku w latach 2005-2006, za zgodą Lokalnej Komisji Bioetycznej. Przed przystąpieniem do badań każdy z pacjentów wyraził świadomą zgodę na uczestnictwo w badaniach, został szczegółowo poinformowany o celu i przebiegu proponowanego leczenia fizykoterapeutycznego, a także o innych możliwościach leczenia zckn. Grupę badawczą stanowiło 30 osób (25 kobiet i 5 mężczyzn) w wieku od 32 do 75 lat z jednostronnym idiopatycznym zckn potwierdzonym w badaniu EMG. Badanie elektrodiagnostyczne wykonane było poza Kliniką. Dane demograficzne ocenianej grupy pacjentów przedstawia tabela 1.

Ze względu na nasilenie objawów zckn pacjentów podzielono według Withleya i Mc Donnela (7) na trzy grupy. Do grupy I zakwalifikowano 10 osób z dolegliwościami w postaci okresowo występujących drętwień i bólów w ciągu dnia jak i nocnych w zakresie unerwienia nerwu pośrodkowego. W grupie II znalazło się 16 osób ze stałymi dolegliwościami bólowymi i parestezjami oraz częściową utratą sprawności funkcjonalnej ręki i nadgarstka. Do grupy III zakwalifikowano 4 pacjentów ze znacznie nasilonymi objawami bólowymi, parestezjami i zanikami mięśni kłębu. Z badań wyłączono pacjentów z chorobami ogólnoustrojowymi (np. zaburzenia endokrynne) oraz pacjentów z innymi możliwymi przyczynami zckn (np. stany pourazowe, ciąża, zespół podwójnego ucisku – double crash syndrome).

Ocenę wyników na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego wykonano dwukrotnie: bezpośrednio przed rozpoczęciem leczenia i po zakończeniu drugiej serii zabiegów fizykoterapeutycznych. W badaniu subiektywnym oceniano charakter bólu według 10-punktowej wzrokowo-analogowej skali VAS, występowanie bólu (nocny, dzienny) oraz występowanie parestezji (nocne, dzienne). Szczegółowe dane są przedstawione w tabeli 2. W badaniu obiektywnym wykonano następujące testy kliniczne: test Phalena, test Tinela, statyczny test dyskryminacyjny czucia oraz test opaskowy (27). Oceniano również siłę mięśniową ręki za pomocą dynamometru SH 5001 firmy Saehan (Korea Południowa) wyskalowanego w kilogramach oraz oceniano obecność zaników mięśni kłębu kciuka. Wyniki oceny są przedstawione w tabeli 3.

METODY FIZYKOTERAPEUTYCZNE

Pacjenci poddani zostali dwóm seriom skojarzonych zabiegów fizykoterapeutycznych:

1. Jonoforeza z 1% jodku potasu (KJ) w ilości 15 ml (aparat Physiomed- Expert PME-001) z wykorzystaniem prądu galwanicznego o natężeniu do 5 mA i powierzchni elektrody czynnej 50 cm2 na okolicę kanału nadgarstka. Czas zabiegu 20 minut.

2. Pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości (aparat Terapuls GS-220). Parametry zabiegu: czas impulsu 60 µs, częstotliwość 160 Hz, moc 500W na okolicę kanału nadgarstka. Czas zabiegu 10 minut.

Seria obejmowała po 10 wyżej wymienionych zabiegów wykonywanych kolejno raz dziennie. Między seriami zastosowano 2 tygodnie przerwy.

ANALIZA STATYSTYCZNA

Uzyskane wyniki w grupie badanej przed i po zastosowanym leczeniu fizjoterapeutycznym w zależności od ich rozkładu porównano w oparciu o test t-Studenta dla zmiennych powiązanych lub nieparametryczny test Wilcoxona. Analizy częstości występowania danej cechy w grupach dokonano testem chi2 i testem Fishera. Różnice uznawano za istotne statystycznie przy p<0,05.

WYNIKI

Analiza wyników uzyskanych u wszystkich badanych po zastosowanym leczeniu wykazała istotne zmniejszenie zgłaszanych dolegliwości bólowych wg skali VAS (p<0,001). Obserwowano również zmniejszenie liczby pacjentów zgłaszających występowanie bólu oraz parestezji w dzień i w nocy (we wszystkich przypadkach p<0,001). Stwierdzono także mniejszą liczbę pacjentów z dodatnim testem Phalena, opaskowym i dyskryminacyjnym (odpowiednio p<0,001; p<0,01 i p<0,001). W trakcie leczenia nie obserwowano wzrostu siły mięśniowej. W grupie I (n=10) badanych, u których występowały tylko okresowe objawy subiektywne, stwierdzono istotne statystycznie zmniejszenie liczby pacjentów zgłaszających dolegliwości bólowe w dzień z 10 do 3 osób (p<0,01). Natężenie bólu wg skali VAS uległo zmniejszeniu średnio z 7,2 do 3,7 cm w skali VAS. U 6 z 10 pacjentów tej grupy ustąpiły parestezje dzienne. Zaobserwowane zmiany były statystycznie znamienne (odpowiednio p<0,001 i p<0,01). U 5 z 9 pacjentów odnotowano ustąpienie bólu nocnego. Również uległa zmniejszeniu liczba pacjentów zgłaszających parestezje nocne (pozostały jedynie u 1 pacjenta). Zmiany te były statystycznie znamienne (odpowiednio: p<0,05 i p<0,001), (ryc. 1).

WYNIKI GRUPA II

W grupie II (n=16), w której pacjenci zgłaszali stałe dolegliwości w postaci bólu, parestezji, oraz częściową utratę sprawności ręki, istotnemu zmniejszeniu uległy dolegliwości bólowe wg skali VAS z 6,2 do 2,6 (p<0,001). U 9 z 15 pacjentów ustąpiły dolegliwości bólowe występujące w nocy (p<0,01). Podobne wyniki uzyskano przy analizie bólu dziennego. Występował on początkowo u 14 badanych, natomiast po leczeniu podawany był tylko przez 2 pacjentów (p<0,001).

Zauważono statystycznie istotne zmniejszenie liczby chorych z parestezjami występującymi w dzień z liczby 15 chorych do 4 (p< 0,001), jak i z parestezjami nocnymi z 16 badanych do 7 (p<0,001) (ryc. 2).

W grupie III (n=4) z zaawansowaną postacią zckn, stwierdzono zmniejszenie się dolegliwości bólowych wg skali VAS ze średniej wartości w skali VAS 7,5 do 4,75 (p=0,01). Zmiany w zakresie pozostałych ocenianych parametrów (bóle jak i parestezje dzienne i nocne) były nieznamienne statystycznie (ryc. 3).

WYNIKI GRUPA III

Szczegółowe wyniki dotyczące utrzymywania się dolegliwości subiektywnych po leczeniu we wszystkich grupach przedstawia tabela 4.

Analizując wyniki badań przedmiotowych, w grupie I badanych stwierdzono istotnie statystycznie zmniejszenie liczby pacjentów z dodatnim testem Phalena z 10 do 1 pacjenta (p<0,001). Natomiast zmiany w zakresie testu Tinnela i testu opaskowego nie były znamienne statystycznie w tej grupie ( ryc. 4). Nie obserwowano również zmiany siły mięśniowej u tych chorych.

W grupie II (n=16) istotnemu zmniejszeniu uległa liczba pacjentów z dodatnim testem Phalena z 16 przed rozpoczęciem leczenia do 8 po zakończeniu zabiegów (p<0,01). Podobne znamienne statystycznie wyniki uzyskano w ocenie testu Tinnela, gdzie liczba pacjentów z dodatnim testem zmniejszyła się o połowę (p<0,05). Wyniki statycznego testu dyskryminacyjnego czucia uległy również polepszeniu ze średniej wartości przed leczeniem 2,7 mm do 2,1 mm po leczeniu (p<0,01). U 9 z 15 pacjentów odnotowano ustąpienie dodatniego testu opaskowego (p<0,01). Również w tej grupie pacjentów nie stwierdzono zmiany siły mięśniowej (ryc. 5).

W grupie III pacjentów nie stwierdzono zmian w zakresie wyników badań przedmiotowych, takich jak liczba pacjentów z dodatnim wynikiem testu Phalena, Tinnela, opaskowego czy też dyskryminacyjnego. Również w tej grupie pacjentów nie stwierdzono zmiany siły mięśniowej (ryc. 6). Szczegółowe wyniki testów klinicznych w poszczególnych grupach po leczeniu przedstawia tabela 5.

DYSKUSJA

Bezpośrednią przyczyną powstania zespołu cieśni kanału nadgarstka jest wzmożone ciśnienie w kanale powodujące ucisk nerwu pośrodkowego, co z kolei powoduje upośledzenie funkcji nerwu. Stany zapalne w obrębie pochewek ścięgien wchodzących w skład kanału nadgarstka są uważane za najczęstsze przyczyny powstawania objawów składających się na zespół cieśni. Podobnie przeciążenia okolicy nadgarstka spowodowane wykonywaną pracą bądź aktywnością fizyczną mogą prowadzić do wystąpienia ograniczonego stanu zapalnego.

Stosowane metody leczenia zachowawczego zespołu cieśni oddziaływują głównie przeciwzapalnie. Podawane doustnie niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz (rzadziej stosowane) iniekcje sterydów w okolicę nadgarstka są uważane za metody „pierwszego rzutu” (28). Powszechne jest też stosowanie leczenia fizjoterapeutycznego. Obejmuje ono stosowanie unieruchomienia szynowego, kinezyterapię, metody fizykalne oraz niekiedy terapię manualną (13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23).

W piśmiennictwie światowym i polskim prezentowanych jest szereg wyników stosowania metod fizykoterapeutycznych w zespole cieśni kanału nadgarstka (13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23). W badaniach własnych, stosując skojarzenie dwóch różnie działających metod fizykoterapeutycznych stwierdzono znaczne zmniejszenie dolegliwości subiektywnych zgłaszanych przez chorych. Biorąc pod uwagę całą grupę 30 badanych pacjentów, dzienne dolegliwości bólowe występujące początkowo u około 93% pacjentów uległy znacznemu zmniejszeniu. Po zakończeniu leczenia odczuwało je nadal już tylko około 23% badanych. Natomiast występujące u około 97% badanych parestezje dzienne pozostały jedynie u 33% osób.

U połowy pacjentów ustąpiły również dolegliwości bólowe występujące w nocy (z około 93% do około 43%). Początkowo występujące u wszystkich badanych parestezje nocne pozostały u około 37% badanych.

W grupie parametrów obiektywnych z badania przedmiotowego częstość występowania u wszystkich badanych dodatniego testu Phalena zmniejszyła się ponaddwukrotnie. Po zakończeniu leczenia występował on jedynie u około 43% badanych. Również częstość występowania dodatniego testu opaskowego uległa statystycznie znamiennie zmniejszeniu z około 77% do około 37%. Natomiast występowanie testu Tinnela, jakkolwiek zmiana nie osiągnęła znamienności statystycznej, zmniejszyło się po leczeniu z około 67% dodatnich wyników do 40%. Podobnie, wartości statycznego testu dyskryminacyjnego u badanych zmniejszyły się znamiennie po leczeniu, średnio z 2,4 mm do 2,0 mm. Siła mięśniowa w obrębie kończyny górnej zajętej chorobowo wzrosła nieznacznie po leczeniu (średnio z 35,2 do 36,2 kg), nie był to jednak wzrost statystycznie znamienny. Siła mięśniowa kończyny przeciwnej przed i po leczeniu nie uległa zmianie.

Mechanizm leczniczego oddziaływania zabiegów fizykalnych jest nadal nie do końca wyjaśniony. Wybierając skojarzenie dwóch różnych zabiegów kierowaliśmy się potwierdzonym naukowo mechanizmem ich działania na tkanki miękkie, w tym zwłaszcza na tkankę nerwową.

Lecznicze działanie energii elektromagnetycznej jest skutkiem jej wpływu na jony, cząsteczki i błony biologiczne. Mechanizm działania takiej postaci energii sprowadza się w znacznym stopniu do wpływu na potencjał elektryczny błon komórkowych, co prowadzi do wielu zmian w czynności komórek (26, 29). W następstwie tego występuje nasilenie transportu błonowego i zwiększenie aktywności enzymatycznej, co powoduje efekt przeciwzapalny i przeciwobrzękowy. W zespole cieśni kanału nadgarstka można w związku z tym oczekiwać zmniejszenia zaburzeń przewodnictwa nerwowego, efektu przeciwbólowego i normalizacji funkcji nerwowo-mięśniowych. Zmniejszenie dolegliwości subiektywnych w zckn należy przypisywać też efektom jonoforezy z jodku potasu. Oprócz działania rozluźniającego i rozmiękczającego jodu, jako czynnego składnika, istotną rolę w zastosowanym leczeniu odgrywa także działanie prądu stałego na normalizację funkcji nerwowo-mięśniowych nadgarstka i ręki (26). Umożliwia nie tylko transfer jonów, ale też według niektórych autorów działając przeciwbólowo i przeciwzapalnie, może mieć istotny wpływ na poprawę przewodnictwa nerwowego (26).

Penetracja leku przez naturalne bariery biologiczne zależna jest od wielu czynników, a w prezentowanym modelu terapeutycznym mogła ulec pewnej modyfikacji, w związku z zastosowaniem po zabiegu jonoforezy, impulsowego pola wielkiej częstotliwości. Zjawisko elektroporacji ścian komórkowych i skóry w wyniku wyładowań koronowych w polach elektrycznych wysokiej częstotliwości, polegające na okresowym zanikaniu warstwy hydratacyjnej skóry oraz tworzeniu się w warstwach tkanek okrywających kanałów jonowych, może być jednym ze sposobów ułatwienia fizycznego przenikania jonów (30).

Na podstawie analizy wyników własnych oraz danych z piśmiennictwa można przyjąć, że zabiegi fizykalne są skuteczne głównie w grupie pacjentów z dolegliwościami subiektywnymi, występującymi okresowo i powodujących jedynie niewielki dyskomfort, bez zaburzeń funkcji ręki. U pacjentów tych w badaniach przedmiotowych i elektrodiagnostycznych nie stwierdza się zazwyczaj obiektywnych zaburzeń. Wydaje się, że właściwie prowadzona terapia fizykalna u tych pacjentów może być leczeniem z wyboru, przynoszącym szereg korzyści przy jednoczesnym praktycznym braku efektów ubocznych.

Skuteczność zabiegów fizykalnych jest mniejsza u pacjentów, u których pojawiają się obiektywne cechy zaburzeń przewodnictwa w obrębie nerwu pośrodkowego oraz objawy dysfunkcji ręki.

W naszych badaniach poprawę subiektywną i obiektywną uzyskaliśmy jedynie u około 60% badanych u których stwierdziliśmy taki stopień zaawansowania zckn. Zbliżone wyniki przedstawiają także inni autorzy (15, 16, 18, 19, 22). Prawdopodobną przyczyną jest tutaj długotrwałość ucisku na nerw pośrodkowy. Prowadzi to do stopniowego zmniejszenia przewodnictwa w obrębie nerwu, ubytku jego funkcji czuciowej i ruchowej, oraz zwiększającej się dysfunkcji ręki. Stan ten jest wskazaniem do leczenia operacyjnego, co powinno być pacjentowi możliwie wcześnie uświadomione.

WNIOSKI

1. Zastosowanie zabiegów pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości w połączeniu z jonoforezą z jodku potasu zmniejsza dolegliwości subiektywne i poprawia większość wykładników oceny przedmiotowej pacjentów z idiopatycznym zespołem cieśni kanału nadgarstka.
2. Oceniane zabiegi okazały się najskuteczniejsze w leczeniu wczesnych postaci zespołu cieśni kanału nadgarstka.

ŹRÓDŁO
Avatar użytkownika
Margaret74
 

Re: Fizykoterapia

Postprzez Margaret74 » So lut 25, 2012 15:32

Avatar użytkownika
Margaret74
 

Re: Fizykoterapia

Postprzez ibiza13 » Cz cze 07, 2012 13:00

W najnowszym numerze Rumatologii ukazał się artykuł o rodzajach rehabilitacji. Treść artykułu poniżej.

Postępowanie rehabilitacyjne w reumatologii

Źródło: http://www.termedia.pl
"Życie jest albo wielką przygodą, albo niczym." - Helen Keller
W pracy robię TO, a w domu TO

Obrazek
Avatar użytkownika
ibiza13
Administrator
Administrator
 
Posty: 2278
Dołączył(a): N lip 25, 2010 09:06
Lokalizacja: Słupsk/Szczecin

Re: Fizykoterapia

Postprzez ibiza13 » Śr kwi 02, 2014 09:27

Co prawda artykuł dotyczy chorych na RZS i ZZSK, ale nam też może się przydać.

Współczesne kierunki rehabilitacji w zapalnych chorobach narządu ruchu.

S t r e s z c z e n i e

U każdego pacjenta z chorobami reumatycznymi kompleksowa rehabilitacja jest jednym z najważniejszych sposobów przywrócenia funkcji i poprawy stanu zdrowia. Połączenie kinezyterapii, szczególnie indywidualnej, z różnymi metodami fizykoterapii (np. ultradźwiękami, krioterapią, laserem, elektroterapią) pozwala na uzyskanie korzystnych efektów leczenia. Chorym na reumatoidalne zapalenie stawówi zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa proponowany jest indywidualny program usprawniania, co jest uwarunkowane zróżnicowanym stopniem zaawansowania choroby i jej aktywności oraz czynnikami środowiskowymi i socjalnymi. W artykule omówiono aktualne zasady postępowania rehabilitacyjnego w leczeniu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa i reumatoidalnego zapalenia stawów.

Treść tutaj

źródło: http://www.termedia.pl
"Życie jest albo wielką przygodą, albo niczym." - Helen Keller
W pracy robię TO, a w domu TO

Obrazek
Avatar użytkownika
ibiza13
Administrator
Administrator
 
Posty: 2278
Dołączył(a): N lip 25, 2010 09:06
Lokalizacja: Słupsk/Szczecin

Postprzez » Śr kwi 02, 2014 09:27

 


Powrót do Rehabilitacja

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron